Ratsional sonlarni taqqoslash — bu ikki sonni bir-biridan kattaroq yoki kichikroq ekanligini aniqlashdir.

Taqqoslash uchun quyidagi belgilardan foydalanamiz:

• $>$ — "katta" belgisi. Masalan: $\frac{3}{4}>\frac{1}{2}$

• $\mathbf{<}$ — "kichik" belgisi. Masalan: $-12<17$

• $=$ — "teng" belgisi. Masalan: $\frac{2}{4}=\frac{1}{2}$

Ratsional sonlarni taqqoslash uchun:

• Sonlar o`qida berilgan sonlarni belgilaymiz.

• O`ngda joylashgan son chapda joylashganidan katta bo`ladi.

Masalan, quyidagi son o'qida joylashgan $-0,5$ va $0,75$ sonlarini taqqoslaymiz.

Demak, $0,75$ soni o`ngroqda joylashganligi uchun $-0,5$ sonidan katta.

Ba`zi holatlarda sonlar teng bo`lishi ham mumkin.

Agar ikkita son bir xil qiymatga ega bo'lsa, ular teng deb aytiladi.

Masalan,  $2\frac{1}{3}$ $\mathrm{va}$ $2\frac{2}{6}$ sonlari teng.

$2\frac{1}{3}\mathrm{va}2\frac{2}{6}\mathbf{\Rightarrow }2\frac{1}{3}=2\frac{1}{3}$

Agar ikkita son bir xil qiymatga ega bo'lmasa, ular teng emas deb aytiladi.

Masalan,  $\frac{1}{2}$ $\mathrm{va}$ $\frac{1}{3}$ sonlari teng emas.

$\frac{1}{2}\ne \frac{1}{3}$

O‘sish tartibi — bu sonlarni kichikdan kattaga qarab joylashtirish.

Masalan: Quyidagi sonlarni o‘sish tartibida joylashtiring: $-12;34;-34;0$

• Avval eng kichik sonni topamiz: $-34$

• Keyin navbatdagi kichik son: $-12$

• So‘ngra $0$ va eng oxirida $\frac{3}{4}$

Javob: $-34;-12;0;34$

Kamayish tartibi — bu sonlarni kattadan kichikka qarab joylashtirish.

Masalan: Quyidagi sonlarni kamayish tartibida joylashtiring: $\frac{1}{3};-\frac{2}{5};\frac{1}{2};-\frac{4}{5}$

• Avval eng katta sonni topamiz: $\frac{1}{2}$.

• Keyin navbatdagi katta son: $\frac{1}{3}$​.

• So‘ngra $-25$ va eng oxirida $-\frac{4}{5}$​.

Javob: $\frac{1}{2};\frac{1}{3};-\frac{2}{5};-\frac{4}{5}$

Bugun biz ratsional sonlarni taqqoslash va ratsional sonlarni o‘sish va kamayish tartibida joylashtirish haqida o‘rganib chiqdik. Sizlar bilan birgalikda quyidagi muhim bilimlarni muvaffaqiyatli egalladik:

• Taqqoslash : Musbat va manfiy sonlarni solishtirish qoidalari.

• Tartiblash : Sonlarni kichikdan kattaga (o‘sish) yoki kattadan kichikka (kamayish) tartibda joylashtirish.

Endi sizlar ratsional sonlarni osongina taqqoslay olasiz va ularni tartib bilan joylashtira olasiz. Bu bilimlar sizga hayotda ham, o‘qishda ham katta yordam beradi.

Har qanday murakkab masalani kichik bo‘laklarga ajratish orqali tushunish mumkin.

René Dekart